Trước đây, khi nói đến khoai tây Việt Nam mọi người nghĩ ngay đến khoai tây trồng ở Đồng bằng sông Hồng, miền núi phía Bắc hay Đà Lạt (Lâm Đồng). Tuy nhiên, những năm gần đây nông dân các tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai đã liên kết với Công ty TNHH Thực phẩm Pepsico Việt Nam trồng thử nghiệm khoai tây, với sự đồng hành của Công ty TNHH Adama, Công ty Lion Agrevo Việt Nam cung cấp thuốc bảo vệ thực vật (BVTV), Công ty Yara Việt Nam cung cấp phân bón đã cho năng suất cao, hứa hẹn mở rộng diện tích, đem lại nhiều lợi nhuận cho người nông dân.
Ngày 25/03/2022, tại cánh đồng khoai tây của nông dân xã Ia Băng, huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai đã diễn ra Hội thảo trực tuyến “Giải pháp canh tác khoai tây bền vững”, Hội thảo được tuyền hình trực tiếp tại 3 điểm cầu: Viện Nghiên cứu khoai tây Lâm Đồng (tỉnh Lâm Đồng), Viện Khoa học kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên (WASI)- điểm cầu Đắk Lắk và điểm cầu Gia Lai.
Ruộng khoai tây với diện tích gần 30 ha, được trồng từ 6/12/2021. Điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng tại Gia Lai rất thích hợp cho cây khoai tây phát triển và hình thành củ, với nhiệt độ khoảng 22-250C vào ban ngày và 16-180C vào ban đêm, cường độ ánh sáng cao để cây khoai tây sinh trưởng và phát triển. Chân đất đỏ bazan tơi xốp, đảm bảo khả năng giữ nước và thoát nước tốt là những điều kiện thích hợp để trồng giống khoai tây FL2215 được cung cấp công ty TNHH Pepsico.
Mô hình thử nghiệm các giải pháp canh tác khoai tây bền vững
Cơ giới hóa thu hoạch khoai tây Mô hình trồng khoai tây tại Gia Lai hướng tới mục tiêu phát triển bền vững thông qua sự liên kết giữa các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng giúp nông dân thu được hiệu quả kinh tế cao và ổn định. Sản phẩm khoai tây thu được có chất lượng, phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế. Đây cũng là mục tiêu của các thỏa thuận hợp tác được ký kết giữa Cục BVTV và các doanh nghiệp trong thời gian qua và gần đây là giữa Cục BVTV với Công ty TNHH Adama Việt Nam.
Trong mô hình này, các doanh nghiệp đã liên kết cung cấp vật tư đầu vào và bao tiêu sản phẩm. Trong đó, Công ty TNHH Adama đã cung cấp một số sản phẩm thử nghiệm để trừ tuyến trùng và bệnh mốc sương, bước đầu được bà con nông dân ghi nhận có hiệu quả cao hơn so với đối chứng.
Theo Ông Nguyễn Kim Hành, Giám đốc nông nghiệp Pepsico Việt Nam, trong nhiều năm qua công ty đã hướng dẫn nông dân áp dụng nhiều tiến bộ kỹ thuật tiên tiến như giống mới, kỹ thuật canh tác trong việc tưới nước, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, kỹ thuật bón phân an toàn, hiệu quả và tiết kiệm, áp dụng cơ giới hóa tưới phụn sương nhỏ giọt, máy thu hoạch trong sản xuất khoai tây bền vưng. Đến nay, năng suất khoai tây đã tăng gấp hơn 3 lần, giá thành giảm năng suất tăng ước lượng khoảng 25-27 tấn/ha
Tại Hội thảo, các chuyên gia đã đến từ bốn doanh nghiệp đã giải đáp những thắc mắc của các nông dân đến từ 3 điểm cầu về các giải pháp tối ưu hóa năng suất của cây khoai tây, các loại thuốc BVTV được khuyến cáo sử dụng, đồng thời áp dụng các biện pháp tưới nước vào giai đoạn hình thành củ và phình to củ, kiểm tra độ ẩm đất vùng rễ hàng ngày, trước và sau khi tưới; bón phân cân đối và tiết kiệm, đúng thời điểm thì hiệu quả của thuốc BVTV phát huy được cao nhất.
Các chuyên gia giải đáp thắc mắc của bà con nông dân tại các điểm cầu
Sản phẩm khoai tây thu hoạch tại Gia Lai
Thời gian sinh trưởng của khoai tây khoảng 3,5 tháng. Mỗi năm có thể sản xuất từ 1 -2 vụ. Theo người dân xã Ia Băng, trồng khoai tây cũng không khó, nhưng phải chú trọng cây trồng khi trong đoạn từ 2-3 tháng tuổi để hạn chế bệnh mốc sương, đốm vòng, héo xanh, tuyến trùng…giúp cây phát triển tốt, cho sản lượng cao. Vì vậy, mô hình trồng khoai tây là một trong những hướng đi mới ở địa phương, bước đầu mang lại thu nhập cao cho người trồng. Đặc biệt, giữa lúc nhiều loại nông sản chủ lực liên tục rớt giá loại cây trồng này giúp nông dân có thêm lựa chọn phát triển kinh tế.
Phát biểu bế mạc Hội thảo, ông Nguyễn Quý Dương, Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật đánh giá cao sự hợp tác và liên kết giữa các doanh nghiệp trong việc hỗ trợ, chuyển giao các giải pháp công nghệ cao, khoa học kỹ thuật tiên tiến cho bà con nông dân trên địa bàn trong chuỗi giá trị khoai tây của Pepsico Việt Nam, đặc biệt ở các vùng nguyên liệu lớn như: Gia Lai, Đắk Lắk, Lâm Đồng...Điều này góp phần thúc đẩy sản xuất khoai tây bền vững tại Việt Nam, tăng tỉ lệ khoai tây nội địa trong hoạt động chế biến thực phẩm, tăng giá trị thương phẩm của khoai tây và tăng thu nhập cho bà con nông dân. Ông Dương nhấn mạnh thêm để tiếp tục phát triển các mô hình trồng khoai tây tại Gia Lai nói riêng và vùng Tây Nguyên nói chung, công ty TNHH Adama cần nhanh chóng hoàn thành việc đăng ký các sản phẩm thuốc BVTV sử dụng trên cây khoai tây, đồng thời tập huấn, hướng dẫn sử dụng cho bà con nông dân sản xuất khoai tây, cũng như nghiên cứu thêm những sản phẩm sinh học ứng dụng vào sản xuất tại Việt Nam để cùng nhau xây dựng một nền nông nghiệp có trách nhiệm, bền vững và chuyên nghiệp như cam kết đã ký với Cục Bảo vệ thực vật.